«Επτά χρονών ήμουν, όταν η μάνα μου με πήρε από το χέρι και μαζί με τη γιαγιά μου, που ήταν φορτωμένες με ό,τι μπορούσαν να κουβαλήσουν, πήραμε την ανηφόρα της γειτονιάς μας. Χωρίς να καταλάβω πολλά-πολλά βρεθήκαμε στην Ελλάδα. Η ζωή μας άλλαξε μέσα σ᾽ ένα βράδυ. Η χαρά έφυγε από τα πρόσωπά μας και οι δυσκολίες άρχισαν να μας βαραίνουν. Ως τότε ζούσαμε μια ευτυχισμένη ζωή…»
Το 2020 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις ΑΡΜΟΣ το βιβλίο Ούτε Ρωμιός ούτε Τούρκος του συγγραφέα Μιχάλη Δεναξά. Ένα οδοιπορικό στα παιδικά χρόνια του συγγραφέα στην Κωνσταντινούπολη και την καθημερινότητα των Ρωμιών εκείνης της εποχής. Παρακολουθούμε την ζωή ενός μικρού αγοριού στην Πόλη, το σκληρό βίωμα των απελάσεων του 1964 – 65 και την εγκατάσταση τους στην Ελλάδα. Τα χρόνια δύσκολα, η Αθήνα μια ‘’ξένη’’ κι αφιλόξενη εν τέλει για τους Ρωμιούς. «Τώρα έπρεπε να προσαρμοστούμε και να επιβιώσουμε σε συνθήκες τελείως διαφορετικές. Η προσαρμογή δύσκολη. Ξένοι ανάμεσα σε ξένους. Γεννήθηκα από Έλληνες γονείς. Για τους Τούρκους ήμουν Ρωμιός, για τους Έλληνες Τούρκος. Είκοσι χρόνια έζησα χωρίς πατρίδα… Ούτε Ρωμιός ούτε Τούρκος».
Το μικρό αγόρι μεγαλώνει στην Αθήνα και μεταμορφώνεται σε έναν επιτυχημένο άνδρα. Ακολουθεί τα όνειρα του και το θέατρο γίνεται ο βασικός άξονας της ζωής του. Συνεργάτης και φίλος της Αλίκης Νορ Θεοδωρίδου και της Αλίκης Βουγιουκλάκη. Ονειρεύεται, δημιουργεί, πετυχαίνει και … επιστρέφει ξανά στην Πόλη του, κυρίως χειμώνα, τότε που οι νιφάδες του χιονιού τυλίγουν την Βασιλεύουσα σε μια γκρίζα αχλή, κάνοντας δυσδιάκριτα τα όρια μεταξύ ζωής και φαντασίας, μεταξύ πραγματικότητας και παραμυθιού.
Ένα βιβλίο που διαβάζεται απνευστί. Αφήγηση σε πρώτο ενικό. Τα συναισθήματα έντονα. Γραφή ποιητική. Ένα ιστορικό μυθιστόρημα. Μέσα από την αυτοβιογραφία και την ταξιδιωτική λογοτεχνία δημιουργεί με ένα εξαιρετικό ιστορικό μυθιστόρημα με φόντο τον βυζαντινό ναό της Αγίας Σοφίας.
Στο τέλος υπάρχει φωτογραφικό υλικό και ταξιδιωτικός οδηγός για όσους αναγνώστες επιθυμούν να ταξιδέψουν στην Κωνσταντινούπολη.
«Ένα ‘’γιατί’’ πάντα σφηνωμένο στο μυαλό μου και σιγά – σιγά ξεχνούσα την Πόλη. Λες και υποσυνείδητα διέγραφα από τη μνήμη μου ό,τι είδα και έζησα τότε εκεί, για να πονάω λιγότερο τώρα. Κάποια βράδια προσπαθούσα να θυμηθώ τη γειτονιά μας. Πως να είναι, αλήθεια, τώρα; Τι να κάνουν οι φίλοι μου; Ήταν όμορφη η γειτονιά μας στο Τσαρλάμπασι. Οι πιο πολλοί ήταν Έλληνες, Ρωμιοί, αλλά είχε και Τούρκους και Αρμένιδες και ζούσαμε όλοι μαζί αρμονικά. Ήταν όμορφη η γειτονιά μας, γιατί ο κόσμος της ήταν όμορφος…»
Γράφει: Θεοφάνης Λ. Παναγιωτόπουλος, Θεολόγος, συγγραφέας, & ραδιοφωνικός παραγωγός
